MUKABELE CÜZLERİNDEN İLKELER 15

(15. Cüzden çıkarılan ilkeler)

İsra suresi 22.eyette Yüce Rabbimiz: "Allah ile beraber başka bir ilah oluşturma; yoksa kınanmış ve alaya alınmış olarak oturup kalırsın" uyarısı yapılarak Müslümanların Allah'tan başkasına Allah gibi değer verilmeleri yasaklanmıştır. Zira insanlara aşırı derecede saygı duymak veya onları "sen şöyle iyisin, sen böyle hünerlisin" diyerek özellikle yüzlerine karşı övmek onları saptırıp kendilerinde insan üstü bir meziyet olduğu zannına kapılmalarına sebep olabilir ki bu defa onlara değer verenler onlarda öyle davranışlar görür ki bu onların sukut-u hayale düşmelerine sebep olur. Evet! Bu ayette "İnsanlara aşırı sevgi ve saygıda bulunmama" ilkesi çıkmaktadır. Zaten Peygamberimiz "kişiyi yüzüne karşı övmek onun belini kırmak gibidir" sözüyle onu kibirlendirebileceğimize işaret ettiği gibi istişare etmek üzere geldiği mecliste kendisi için ayağa kalkılmasını da istemezdi.

23. Ayette ise Allah'a ibadet ve ana-baba'ya iyilik ilkesi ortaya konurken onlara öf demek bile yasaklanmış, 24.ayette de ana-baba'ya karşı son derece alçak gönüllü olmak ve onlar için Allah'tan rahmet dilemek de ilke haline getirilmiştir. 24. Ayette de Ana-baba'ya karşı son derece alçak gönüllü olmak ve onlara Allah'tan rahmet dilemek görevi de verilmektedir. 26 ayette ise (kan bağı) ile yakın (mahrem) olanlara, yoksul ve yol adamı (seyyah) olanlara zekat veya sadaka verilmesi emredilip ilke haline getirilirken saçıp savurmak da yasaklanarak "israf yapmama" ilkesi ortaya konuluyor. 27. Ayette de saçıp savuranların, malını ölçüsüz bir şekilde harcayanların Şeytanlara kardeş oldukları uyarısı yapılmaktadır.

Burada Matta İncil'inde Bap 19, ayet 21 de: "Her neye sahip isen satıp sadaka ver" denildiğini hatırlatalım ki Kur'an-ı kerimde insanların kendi ihtiyaçları dikkate alındığı halde Papaz veya Haham eliyle bozulmuş İncil'in insanların geçimlerini dikkate almadığını görüyoruz. Bu nedenle Müslüman olduğumuza çok şükretme gereği de ortaya çıkmaktadır. 29. Ayette elimizi boğazımıza bağlayıp cimri olmama emri verilirken elimizi tamamen açıp geçim sıkıntısına düşmeme uyarısı da yapılmaktadır.

31. Ayette ise fakirlik endişesiyle çocuklarımızı öldürmemiz (kürtaj yaptırmamız) yasaklanırken 32. Ayette zina yapmak şöyle dursun ona yaklaşmak bile yasaklanmıştır. 33. Ayette de haksız yere adam öldürmek yasaklanırken 34. Ayette yemin malına en güzel bir şekilde yaklaşılması, erginlik çağına gelinceye kadar yetimin malının onun lehine tasarruf edilmesi emredilerek ilke haline getirilmektedir. 35. Ayette alışverişlerde ölçünün doğru bir ölçekle yapılması da bir ilke olarak emredilmektedir.

36. Ayette ise bilgi elde edemeyeceğimiz şeylerin peşine düşmemiz yasaklanmakta ve kulak, göz ve kalplerin, dolayısıyla kendimizin sorumlu olacağımız hususu ikaz edilirken 37.ayette kibirlenmemiz yasaklanmaktadır. Yine İsra suresi 53.ayette "Kullarıma söyle! (konuşmalarda) en güzelini söylesinler; çünkü Şeytan aranızda kavga çıkarır" emriyle sohbet ve istişarelerde kavga çıkmaması için sözlerin en güzeliyle konuşmak bir ilke olarak önümüze konulmaktadır.

Aynı sure 78.ayette: "Güneşin zevalinden gecenin karanlığına kadar namaz kıl, Sabah Kur'anını da ikame eyle" emriyle beş vakit namaz kılınması vakitleri belirtilmeden ilke haline getirilmiştir. Bu ilke Peygamberimiz tarafından öğle, ikindi, akşam, yatsı ve sabah vakitleri olarak belirlenmiştir.

Kehif suresi 23 ve 24.ayetlerinde gelecekte bir işi yapacağını söyleyenlerin "inşallah=Allah dilerse" demeleri de bir ilke olarak önerilmiştir bize. Aynı sure 28.ayette ise Sabah ve akşam rızasını dileyerek Raplerine dua (ibadet) edenlerle beraber olmaya sabret, dünya hayatının süsünü isteyerek gözünü onlardan ayırma, kalpleri bizim zikrimizden (kitabımızdan) gafil olan, havasına uyup işi aşırı olanlara saygı duyma" talimatıyla fakir ve pejmürde olsa da Allah'a bağlı olanlarla beraber olmak, fakir kimselerin meclisimizden uzaklaştırılmasını isteyenlere pirim vermemek, Kalpleri Allah'ın kitabından gafil olan, havasına uyup işi aşırılık olanlara saygı duymamak toplumsal bir ilke olarak önümüze konulmuştur.