Bugün 10 Ocak Çalışan Gazeteciler günü...

"Çalışan Gazeteciler" kavramı ilginç bir kavram. Demek oluyor ki, "Çalışmayan Gazeteciler" diye bir şey de var. Kavramı ilk kullanan kişi gazeteciler arasında bu şekilde bir ayrım yaratmayı hedeflemiş midir bilinmiyor. Daha muhtemel olanı, bu mesleğin mihnetini çekenle, sefasını sürenin farklılığına dikkat çekilmek istenmiş olmasıdır.

Pratikte "Çalışan Gazeteciler" ifadesi gerçek. Zira sabahları elinize aldığınız gazeteler, akşam seyrettiğiniz haber bültenleri filan, sadece yemekli toplantılarda boy gösteren, üretme denilince iş buldun sıvış mantığı içindeki kalem ağalarının değil, bu emekçilerin eseridir.

"Çalışan Gazeteciler Günü" kavramı daha da ilginç. Bu günde yılın geri kalanında mesai mefhumuna nadiren bağlı kalarak çalışan gazeteciler, ne bileyim gönlünce gezip tozuyor mu, yoksa topluca tatil mi yapıyorlar? Gazetelerde emekçi olarak çalışanların özlük haklarına ilişkin seminerler, sempozyumlar falan mı düzenleniyor? Hayır elbette...

Peki ne oluyor?

Mülki amir, belediye başkanı ve siyasi partiler çalışan gazeteciler gününü kutlar. Karda yağmurda, sıcakta, gece gündüz çalışan gazetecilerin fedakarlığına övgüler düzerler. Çalışan gazeteciler de bu kutlama mesajlarını habere dönüştürür. Böyle olunca da günün "Çalışan Gazeteciler"in mi, yoksa PR çalışması yapan ekabirin mi günü olduğu pek anlaşılmaz.

Ayrıca gazeteciler bir araya gelebilirse, belki bir çelenk töreni falan düzenlerler. Bu durumda da çalışan gazeteciler fotoğraf çekip olayı haberleştirme faaliyetinden geri kalmaz. Toplu resim çektirirken, gazetecilerin çoğunun resim çekmek için çerçeveye girmediğini çok görmüşüzdür. Zaten başka bir meslek grubunun problemleri söz konusu olduğunda acarlığını konuşturan meslek erbabının, kendi problemleri söz konusu olduğunda kalemleri felç oluverir.

Özlük problemleri ile en az gündeme gelen meslek grubunun gazeteciler oluşu bundandır.

***

Aslında meselenin başı özlük haklarıyla değil, düşünce ve ifade özgürlüğünü kullanan toplumun haklarına ne ölçüde sahip çıktığıyla ilgili...

Nitekim, genel olarak "Basın Mensubu" başlığı altında faaliyet gösteren meslek mensuplarının faaliyeti, kendi ifade özgürlüklerinden ziyade toplumun ifade özgürlüğünü gerçekleştirmeye yöneliktir.

Demokrasi, sadece üzerinde düşünebileceğiniz olgularla ilgili bilgiye özgürce ulaşabildiğiniz sürece somut bir sisteme dönüşebilir. Eğer kamu veya özel güç odaklarının şablon verileri üzerinden kanaat oluşturmaya kalkarsanız, demokrasi denilen şey karayolunda paldır küldür ilerleyen bir trene dönüşür. Lokomotifin şarampole nerede yuvarlanacağını kestiremezsiniz.

Demokrasi denilen sistem, sadece kimin yöneteceğini seçimle belirlemek değil, toplumsal düzlemde yer alan farklılıkların, otorite karşısında güvence altına alınabildiği bir sistemdir. Bu güvencenin fiili kullanımı da farklı görüşleri savunan basın kuruluşlarının olgular karşısında ürettiği farklı bakış açılarının sağlıklı şekilde dile getirmeleri ile pratiğe dökülür.

Bu gerçekleşmediğinde, yani toplumda—yasanın, kamu güvenliği ve ulusal çıkarları korumak için açıkça yasaklamadığı haller hariç—genel kabul görmeyen görüşlerin ifadesinin sınırlanması meşru kabul edildiğinde, basının demokrasinin gerçekleşmesiyle alakası koparılmış, tren şarampole yuvarlanmıştır bile.

Bu yüzden basın özgürlüğü, çalışan gazeteciler falan gibi şablon günlerin gerçekten anlamlı olabilmesinin ilk şartı, toplumun ifade özgürlüğüne sözde değil özde sahip çıkmasıdır. Günün adını da belki "İfade Özgürlüğü Günü" olarak değiştirmek daha doğru olacaktır. Yine de bunun gerçek anlamda tezahürü öyle üç günlük beş günlük iş değil. Elbet bu noktaya doğru kör-topal da olsa mesafe almayı umut ediyoruz.

Bu yüzden mutad olanı yapmaktan başka çare yok. Ben de gece-gündüz, kışın karda, güzün yağmurda, yazın kırk derece sıcağın altında sizin ifade özgürlüğünüzü gerçekleştirecek olan bilgiyi size ulaştırmak için didinen, bu uğurda sağlığından olan, tahkire maruz kalan, hapislerde çürüyen, kısaca bu mesleğin çilesini çeken tüm meslektaşların "Çalışan Gazeteciler Günü"nü kutluyorum.