Aranızda problemler yaşadığınız birine, meselenin kendi açınızdan nasıl gözüktüğünü anlatıyorsunuz. Bu kişinin ise size sırtı dönük. Göz teması yok. Yani büyük olasılıkla dinlemiyor. Kuruluşundan elli yılı aşkın süre sonra Erdemir ile Ereğli'nin ilişkisi buna benziyor.

Ereğli ile Erdemir'in en azından onlarca yıl boyunca bir çeşit sembiyoz ilişkisi içinde olduğuna pek itiraz eden yok. Ancak son on yıl boyunca Erdemir'in ilçenin kalan unsurları ile göz teması kurmak bir yana, ilçeye iyice sırtını döndüğüne yönelik bir algı da giderek pekişiyor.

Bu görünümün sadece algıdan ibaret olduğunu söylemek de kolay değil. Erdemir'in ilçenin sosyal ve kültürel hayatının ana damarlarını oluşturan birimlerini (Erdemir Sineması, Erdemir Plajı, Erdemirspor Kulübü vb...) kapatması, bir anlamda o damarların kuruması anlamına geliyor. Şehrin tüm unsurlarına hayat pompalayan bu birimlere örnek olarak gösterilebilecek bir şey bulmak mümkün değil artık.

Özelleştirmenin ardından, şirketin karlılığı, borsa işlerinde ekstra puan getirdiğinden bir çeşit tasarruf tedbiri olarak görülmüş olabilir bunlar. Fakat ne yazık ki iş sadece bu kadarla sınırlı da değil.

***

Çevre Bakanlığı'nın Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağında (http://www.havaizleme.gov.tr) yer alan bilgileri uzunca bir süredir takip ediyoruz.

Ereğli'de kara kışın ortasında, zemheride bile karbon monoksit oranının kabul edilebilir sınırların üstüne çıktığı çok nadirdir. Fakat kimi zamanlarda, ilçede partikül madde oranının geçtim kabul edilebilir sınırları, kimi zaman ölümcül kabul edilecek seviyelere çıktığını, bu ağı takip eden herkes görebilir.

Esasen Ereğli, tepelik yapısı, ormanlık bir bölgede yer alması, çevresinde toz taşınımını olası kılacak bozkır, çöl gibi coğrafi yapıların olmaması, deniz rüzgarlarına açık bir bölgede kurulmuş olması nedeniyle partikül madde oranı yüzdesi açısından çevredeki diğer bölgelere göre çok daha avantajlı bir pozisyonda bulunuyor. Yine de bu durum, ilçe merkezinin dönem dönem partikül madde oranı bakımından ülkenin en kalitesiz havasına sahip hale geldiği gerçeğini ortadan kaldıramıyor.

Kamuoyu için gizemli, meçhul nedenler var mıdır bilinmez; eğer böyle bir şey yoksa, bu durumun kaynağı olarak gözle görünen tek neden Erdemir'in cevher stoklama sahalarından rüzgarlı havalarda yükselen toz bulutunun ilçenin üzerini kaplaması olarak gösterilebilir.

Bu konu aslında kamuoyunda çeşitli vesilelerle gündeme getirildi ama muhtemelen şirket yetkilileri sorunun kaynağını ortadan kaldırmanın yollarını aramak yerine, bu olayın gündeme getirilmesinde hangi niyetlerin söz konusu olduğunu okumaya çalıştığından, bu konuda kamuoyunu aydınlatmaya tenezzül buyurmadı.

Yani Ereğli Kamuoyu durmuş, "Zehirleniyoruz, toz şuradan kalkıyor" diye meramını anlatmaya çalışıyor ama Erdemir göz teması kurmaktan kaçınıyor. Aslında ilçenin resmi-sivil herhangi bir yapısıyla herhangi bir temas kurmaktan imtina ediyor.

***

Oysa, hava kirliliği takip edilebildiğine göre, bu kirliliğin evsafı üzerinden kökenini aydınlatmak da pekala mümkün olabilir. Eğer ilçe halkının aralıklarla kalitesiz, hatta zehirli sayılabilecek bir hava solumasının nedeni cevher stoklama alanından yükselen sarımsı toz bulutu değilse, bunun tespiti mümkün olabilirdi.

Dahası partikül madde artışı konusunda önlem almak da o kadar zor olmasa gerek. Teknik bir engel yoksa, havanın sıcak ve rüzgârlı olduğu dönemlerde aralıklarla bu cevher stoklarının ıslatılması belki bu problemin önlenmesine yardımcı olabilirdi mesela... Mümkün ise stok alanları önünde rüzgar kesmeye yönelik tedbirler alınabilirdi... Belki şu anda akla gelmeyen başka binbir türlü çözüm bulunabilirdi.

Erdemir Ereğli ile göz temasını kesmemiş olsaydı, bu konudaki şikayetler yükselirken, ilçeye sırtını dönüp paltosunun sırtını göstermeyeydi, konuşa görüşe böyle şeylere ortak çözümler aramak da mümkün olabilirdi.

Erdemir Ereğli ile göz temasını kesmemiş olsaydı elbette...