Daha önce de bu satırlarda yapılmış bir değerlendirme hatırlanacaktır...

Kömür üretimi sona erdiği için Kireçlik can verdi. Üretim azaldığı ve sahaların bazıları rödevansa verildiği için Kandilli can çekişiyor. TTK'ya işçi alınmadığı için Zonguldak ağır hasta...

Bilindiği üzere Kandilli'de daha önce TTK'nın faaliyet gösterdiği Alacaağzı bölümü, verimsiz olduğu gerekçesiyle TTK tarafından rödevans karşılığı işletilmek üzere Hattat Holding bünyesindeki Hema Endüstri A.Ş.'ye devredildi.

Yiğidin hakkını vermek gerek. Bu şirket, iş güvenliği açısından bölgedeki özel maden ocakları arasında hep en ön sıralarda olmuştur. Ancak düşük ücret politikası, çalışanların örgütlenme çalışmalarına verdiği tepki, dahası en ufak iyileştirme taleplerinde "Kapatırız ha!" tehdidini kullanmış olması, böyle konularda başka bölgelere kıyasla daha hassas olan bölge halkının kaş çatmasına yol açtı.

Şirketin kamuoyuyla bağını koparan başka bir olay da zaten endüstrileşmenin çevresel ağırlığını yaşayan bölgede çok sayıda Termik Santral kurma girişimleri oldu.Çevresel etki değerlendirme toplantısında, çevre kaygısıyla santrale karşı çıkan köylülerle, Hema Kandili Kömür İşletmesi'nde çalışan işçileri karşı karşıya getirince, kamuoyunda şirketin "Amaca ulaşmak için her yol mübah" yaklaşımını benimsediği algısı oluştu.

Bu şirket, 2014 yılında Soma kazasının ardından yeraltında çalışan işçilere yönelik düzenlemelerle birlikte kapatma kararı alan—ve bunu uygulamaya koyan—işyerleri arasında yer aldı. Bu sıralarda kapatma kararı alan tüm özel maden ocaklarının aksine, bu düzenlemeleri getiren torba yasa değil bunun nedeni. Sadece Rödevans sözleşmesinde üretim hazırlığı için öngörülen sürenin kısa tutulması...

Görüşmelerden sonuç alınamadı. Burada çalışan işçilere tazminatları ödendi. 850 kişi işsizler ordusuna katıldı.

Bu durum, zaten zor günler yaşayan—can çekişen—Kandilli'nin hasta hasta ayazın ortasına atılması gibi bir anlam taşıyor.

***

Sonunda ocak TTK'ya devredildi. Artık Anahtar TTK'da.

Bundan böyle, TTK'nın Alacaağzı bölümünü ne yapacağı büyük önem kazandı.

Söylentilere bakılırsa, burası yeniden rödevans ihalesine çıkarılacak. Yeni ihaleyi kim alırsa buradaki işi devam ettirecek.

Fakat hatırlanacağı üzere HEMA bu maden ocağından çekilirken, ocağın faal halde kalması için gereken personeli işten çıkarmış, makine ekipmanı da götürmüştü. Bundan ötürü ocağın büyük bölümünün su altında kalması tehlikesi öngörülüyordu. Hatta CHP Zonguldak Milletvekili Ünal Demirtaş, seçimler öncesinde bu konuyu avukatları aracılığıyla yargıya taşımıştı. Dava halen devam ediyor.

Ocak kullanabilir durumdaysa,(bunu henüz bilmiyoruz, resmi bir açıklama yok) TTK'nın buranın faal halde kalması için personel ve makine donanımı çabucak kurması gerekiyor. Kurumun işçi açıklarıyla boğuştuğu bugünkü ortamda inşallah bu kısa zamanda tamamlanır da önemli bir kömür kaynağı doğaya teslim olmaktan kurtulur.

Eğer ocak kullanılabilir durumda değilse... İşte o zaman, sadece milli servetin göz göre göre heba edenlerin yargı önünde hesap vermesi değil, rödevans sisteminin sil baştan sorgulanması gündeme gelecektir. Çünkü bu ocakta hala kullanılabilir rezerv olarak kabul edilen külliyatlı miktarda taşkömürü olduğu öne sürülüyor.

Gerçi herkesin bildiği üzere, ihale yeniden yapılsa bile böyle durumlarda dökülen suyun kabını yeniden doldurduğu vaki değildir. Başka bölgelere çalışmaya giden işçilerin tamamının yeniden işe alınacağı—siyasiler bu yönde beyanlarda bulunsa da—garanti değil.

Yine de hem kapanan ocağı, hem işsiz kalan işçileri, hem de ocağın bulunduğu Kandilli'de sosyal ortamın yeniden eski günlerine dönmesine vesile olacak bir adım atılması gerekiyor. Yukarıda anlatılan süreçlerle bir zamanların bu cıvıl cıvıl beldesinin geldiği durum ortada.

O halde aklın yolu bir: TTK Alacaağzı bölümünü rödevansa vermek yerine kendisi işletmeyi ciddi olarak düşünmeli...