Osmanlı Devleti'nin kurucusu 1. Osman'ın kayınpederi Şeyh Edebalı, damadına öğüt verirken "Ey oğul, artık Bey'sin! Bundan sonra öfke bize, uysallık sana.Güceniklik bize, gönül almak sana. Suçlamak bize, katlanmak sana. Acizlik bize, hoşgörmek sana. Anlaşmazlıklar bize, adalet sana. Haksızlık bize, bağışlamak sana" der.

Mevlana Celaleddin Rumi, "gene gel,gene. ne olursan ol,ister kafir ol, ister ateşe tap, ister puta,ister yüz kere tövbe etmiş ol,ister yüz kere bozmuş ol tövbeni. umutsuzluk kapısı değil bu kapı,nasılsan öyle gel" der.

Büyük Türk Mutasavvıfı Yunus Emre, "Biz kimseye kin tutmayız ağyar dahi dosttur bize/Nerde ıssızlık var ise mahalle vü şardır bize/Adımız miskindir düşmanımız kindir bizim/Biz kimseye kin tutmayız kamu âlem birdir bize" der.

Hacı Bektaş-ı Veli, "İki nesne en büyüktür: Bilgi ve yumuşaklık Bilgi ile doğruya yol görünür, yumuşaklık ile insanlara katlanılır" der.

Şeyh Edebalı, Mevlana Celaleddin Rumi, Yunus Emre, Hacı Bektaş-ı Veli Anadolu kültürünün olduğu kadar, dünya hoşgörü kültürünün de kökleri kabul edilir.

Anadolu insanını bu kökler olmadan anlayamazsınız...

***

1993 yılında Sivas'ta Pir Sultan Abdal Derneği tarafından düzenlenen etkinliklere katılan 33 aydın, bir inanç çatışması bahane edilerek öldürüldü.

Türk-Ermeni ilişkilerinin normalleştirilmesi gerektiğini savunan Ermeni gazeteci Hrant Dink, 2007 yılında gazetesinin önünde uğradığı silahlı saldırı sonucu can verdi.

10 Ekim'de Ankara'da yaşanan Cumhuriyet tarihinin en kanlı terör saldırısının ardından, Konya'da oynanan bir milli maçta, saygı duruşu sırasında ıslıklı protesto daha henüz hafızalardan çıkmadı.

Önceki akşam Türkiye Yunanistan Milli Maçı esnasında seyirciler Yunan Milli Marşı çalınırken yine ıslıklı protestoda bulundu.

Siyasi partilerin birbirlerine karşı söylemleri o kadar dışlayıcı bir noktaya geldi ki, bu partilerin mensupları bir masada oturup sohbet edemez hale geldi. Buna tanık olmayan pek azdır.

Televizyon dizilerinde rol modeli olarak sunulan gayrımeşru tiplere bir bakın. Her tarafı dürüstlük, olgunluk olsa ne yazar? Hiçbir sorunu konuşarak çözemeyen, en ufak ihtilafta eli belindeki silaha uzanan rol modellerinden topluma hayır gelir mi?

Şeyh Edebalı'yı, Mevlana'yı, Yunus Emre'yi, Hacı Bektaş Veli'yi yetiştiren, onları en önemli rol modeli kabul eden bir toplum nasıl bu hale geldi?

***

Bir insanın, bir grubun, tüm insanlığın belli bir yönde değişmesini istiyorsanız, kendiniz de belli ölçüler dahilinde değişmeyi göze almanız gerekir. Kendiniz değişime hazır değilken, başkalarının değişmesini nasıl beklersiniz?

Hoşgörü, , aradaki uzlaşmazlık zemininin ufaltılması için insanoğlunun elindeki tek araçtır. Bu yitirildiğinde insanlık özellikleri de kırılmaz bir kabuğun içine hapsetmiş olursunuz.

Ait olduğunuz grubun içinde kendinizi memnun-mesut hissetmek yeterli değil.... Ait olmadığınız grupların, size ait olmayan düşüncelerin de yaşam hakkını savunamıyorsanız gerçekte sadece tehditler içindeki bir dünyada, içinden çıkamadığınız bir adada hapis olmaktan, hücrenizi eviniz saymaktan farkı yoktur bunun.

Toplumumuzu her geçen gün biraz daha kuşatan güç-otorite, başarı-kar diyalektiğini aşıp, hoşgörü temelli bir dünyaya özlem duyan Mevlana'ya, Yunus Emre'ye, kısaca Anadolu'nun köklerine bir daha dönüp, evrene bir de o pencereden bakmamız gerek...

O zaman bugün "Sorun  Algısı" içinde olan birçok konunun kendiliğinden çözüldüğünü göreceksiniz.