26. Dönem TBMM'de kendimizi temsil edecek vekilleri belirlemek için yapacağımız 1 Kasım Milletvekili Genel Seçimine 17 gün kaldı. Seçime girenlerin söyledikleri, vaatlerinden ziyade, sonucun ne olacağı tartışılıyor.

Malum, bu 7 haziran seçimlerinin bir tekrarı ya. Cumhuriyet tarihinde benzeri olmayan bir seçime gidiyoruz. Bir önceki seçim adeta 1 Kasım seçimleri için düzenlenen bir kamuoyu yoklaması niteliği de taşıyor. Partiler dört ay önce hangi bölgede ne kadar oy aldığını biliyor. Zayıf olduğu yerleri, kıl payı kaçırdığı yerleri biliyor, 1 Kasım seçimlerinde de stratejilerini buna göre kuruyor.

Tüm partiler iddialı. Her biri "Şu kadar oy alırız, falancanın oyları şöyle düşer, bunlardan şu kadarı bize gelir" in hesabını yapıyor. Evdeki hesap çarşıya uyacak mı bilmek zor. Çünkü bu kadar sürede seçmen davranışında nasıl bir değişimin hangi nedenlerle gerçekleşeceğinin bir izahı yapılmadı.

Seçmen bu... Ne yapacağı belli olmaz.

Zaten her seçimde en az bir açıdan yorumcuları şaşırtması bunun göstergesi değil midir?

UFUK TURU...

1980'lerin ikinci yarısının fenomen partisi, en güçlü siyasi oluşumu, merhum Turgut Özal'ın liderliğindeki Anavatan Partisi idi.

1983 yılında askeri darbenin ardından yapılan ilk seçimde, asker kanadının Turgut Sunalp'li MDP'nin açıkça desteklenmesi için telkinde bulunmasına rağmen birinci parti olmayı başarmış, bu başarıyı 1987'de girdiği ikinci seçimde de göstermişti. Ancak arada siyasi yasakların kalkması ile ilgili referandumda, yasakların kalması gerektiği tezini savunarak kıl payı kaybetmişti.

1989 yılında yapılan Mahalli İdareler Genel Seçimlerinde Erdal İnönü'lü SHP birinci parti çıkıp ülkedeki tüm büyük kentlerde belediye seçimlerini kazandığında parti yetkilileri o kadar şaşırmıştı ki, bir tanesi, "Üstümüzden silindir geçmiş gibiyiz" diye açıklamada bulunmuştu.

1991 yılında iktidara gelen DYP-SHP Koalisyonunun isteneni veremediği anlaşılıyor. Bir önceki iktidar olan Anavatan da kendini yenilemeyi başaramadığından, "Emanet oy" isteyerek yola çıkan Refah Partisi 1995 seçimlerinde birinci parti olmuş, buna şaşıran siyasetçinin biri, kameraların kayıtta olduğunu unutarak, "Bu millet kafayı peynir ekmekle mi yedi?" cümlelerini kullanmak zorunda kalmıştı.

Seçmen 99 seçiminde de şaşırtmayı sürdürmüş. 95'te TBMM'ye giremeyen MHP, bir sonraki seçim olan 1999'da yüzde 18 ile meclise girmeyi başarmış, oyunu sekiz puan kadar arttırarak birinci parti olan DSP ile koalisyon ortağı olmuştu. Beş partili mecliste bunlardan başka Fazilet, DYP ve Anavatan partileri de yer almış, bir önceki azınlık hükümetinin yıkılmasının faturasını üstlenen CHP meclis dışı kalmıştı.

Şüphesiz seçmen davranışının bir seçimden öbürüne kadar en büyük değişiklik geçirdiği seçim, üç yıllık bir kargaşa döneminden sonra yapılan 2001 seçimleri oldu. Depremler, ekonomik kriz, anayasa kitapçığının fırlatılması derken önüne ağır bir maddi fatura konulan seçmen, 2002 yılında tüm bu partileri meclisin dışına attı ve Adalet ve Kalkınma Partisi'ni tek başına iktidara getirdi, CHP'yi de yeniden TBMM'ye soktu.

"Tiz zamanda iktidar değiştiren" Türk seçmeni, muhalif kesimlerin beklentisinin tersine, 2007 ve 2011 yıllarında yapılan genel seçimlerde iktidarı değiştirmedi.

Ancak 2015 7 Haziran seçimleri, seçmenin yorumcuların bir kısmını şaşırtmaya meylettiğini ortaya koydu. Zira üç dönem tek başına iktidar olan AK Parti, birinci parti olmasına rağmen koalisyon kurulamadı.

KİMSE NETİCEDEN EMİN OLMASIN

1980 önceki seçimlere bakarsanız, seçmenin bu inanılmaz süratli tercih değişikliğini orada da görebilirsiniz.

1 Kasım 2015 tarihinde yapılacak olan 26. Dönem Milletvekili genel seçimlerine 17 gün var. Bir önceki seçimin üstünden beş ay geçmeden seçmen ikinci kez sandığa gidecek.

Yaklaşık beş aylık 25. Dönem süresince yaşananlar seçmenin davranışını ne kadar etkiler bilinmez. Zira anketlerin büyük bölümünün manipülasyon amaçlı olduğu –anketler arasındaki uçuk fark ve yapanların politik ilişkileri nedeniyle—anlaşılıyor.

Cumhuriyet tarihinde bu kadar kısa sürede ilk kez seçim yapılıyor. Seçmen belki de 7 Haziran'ın fotokopisini ortaya koyacak. Yine de fazla emin olmamak gerek.

Türk seçmeni her zaman bir yönüyle şaşırtıcı kararlar verir...