MUKABELE CÜZLERİNDEN İLKELER 26

(26. Cüzden Çıkarılan ilkeler)

Ahkaf suresi 15.ayette Canabuhak yine: "Biz insana ana-babasına iyilik yapmasını vasiyet ettik; çünkü... Hatta gücüne ulaşıp 40 yaşına (olgunluk yaşı) geldiğinde 'Ya rabbi bana ve ana ve babama verdiğin nimetlere şükretmeyi ve hoşuna gidecek işleri yapmayı bana ilham et, benim zürriyetimde ıslahta bulun; çünkü ben sana yöneldim ve ben Müslümanlardanım" beyanlarıyla ana-babaya iyilik ilkesini tekrar ederken -nimetlere şükretmeyi ve Allah'ın hoşuna gidecek işler yapmayı kendimize ilham etmesini ve neslimizde ıslahta bulunmasını Allah'tan isteme- ilkesini ortaya koymuştur. Evet! Babaların çocuklarını eğitmeye çalışmaları yeterli olmaz. Allah'tan da onları ıslah etmesi istenmelidir. İnsan "benim çocuklarım benim eğitmem sayesinde iyi kişiler oldu" diye böbürlenemez.

11. Ayette ise Hüd (as)ın Ad kavmini uyardığı ve Allah'tan başkasına kulluk yapmamalarını istediği ve böylece 'Allah'a kulluk' ilkesinin tekrar edildiği görülüyor.

29. Ayette de Yüce Mevla: "Biz sana Kur'an'ı dinlemek üzere cinlerden bir grup gönderdik. (Onlar) Kur'an'a hazır olduklarında birbirilerine –Susun- dediler. İş bittiğinde (Kur'an-ı kerimin okunması bırakıldığında) uyarıcı olarak ırklarına döndüler" beyanıyla cinlerin bile öğrendiklerini kendi kavimlerine tebliğ ettikleri bildirilerek –müslümanların gittikleri yerlerden öğrendiklerini kendi yörelerindeki halka anlatmaları- ilkesini ortaya koymuştur.

Ahkaf suresi son ayette de: "Peygamberlerden azim sahiplerinin sabretmesi (dayanması) gibi sen de sabret, onlar için acele etme..." emirleriyle Yüce Allah –dava sahiplerinin azimli olmaları, acele etmemeleri- ilkesini getirmiştir.

Muhammed suresi 10.ayette: "Yeryüzünde yürüyüp kendilerinden öncekilerinin akibetlerine bakmadılar mı? Allah onları yerle bir etti; kafirler için de bunun benzerleri vardır" uyarısıyla –ibret almak için seyahat etme- ilkesi tekrar edilirken 11.ayette "bu kafirlerin hiçbir dostunun olmayıp iman edenlere ise Allah'ın dost olmasıyladır" beyanı ile eğer kafirler yerle bir edilemiyorsa bizim gerçekten mümin olmadığımıza işaret ediliyor.

32. Ayette: "Ey iman edenler! Allah'a itaat edin, peygambere de itaat edin, işlerinizi boşa çıkarmayın" emirleriyle -Allah ve Peygambere itaat- ilkesi tekrar edilirken bir önceki ayette beyan edildiği gibi -küfre düşüp Allah'ın yolundan alıkoymak ve Peygambere meşakkat vererek çalışmalarınız iptal edilmesine sebep olmayı- uyarısı yapılıyor. (Ortadoğu'daki barış çalışmalarının boşa çıktığını hatırlayalım).

Fetih suresinin son ayeti Müslümanların vasıflarını bildiriyor ki bunlar birer ilkedir aynı samanda.

Hucurat suresi 1.ayette Allah ve Peygamberin önüne geçilmemesi emredilerek -onların emirlerinin hilafına (tersine) hareket edilmemesi- ilkesi, 2. Ayette ise -sesimizi Peygamberin sesinin üstüne çıkarmama ve onun yanında yüksek sesle konuşmama- ilkesi getirilmiştir. Bu ilke amir-memur, ast-üst, baba-oğul, ana-kız, kaynana-gelin ilişkileri için de önemli bir ilkedir.

6. Ayette -günahkarların haberlerinin araştırılmadan kabul edilmeme- ilkesi 9.ayette ise -savaşan müminlerin arasının düzeltilmesi, eğer biri diğerine tecavüz etmişse tecavüz edene karşı savaşılması- önümüze konulmuştur.