"Çatı Aday" kavramı 2014 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ortaya çıktı. Ekmeleddin İhsanoğlu CHP ve MHP'nin ortak adayı olarak seçimlere girdi. Kazanamadı...

Bugünlerde yeniden "Çatı Aday" arayışları var. Önceki Cumhurbaşkanlığı seçimine göre çok daha geniş tabanlı bir grubun ilk turda işi bitirme planı çerçevesinde kavram yeniden ısıtılan bir kavram bu. Grubun içinde CHP, İyi Parti, Saadet Partisi, Demokrat Parti, DSP, Anavatan, Doğru Yol gibi birçok parti var.

Grup içinde en büyük oy potansiyeline sahip olan parti CHP. İyi Parti'nin baraj civarında—altta da olabilir, üstte de—oy alacağı, Saadet Partisi'nin ise eski milli görüş tabanını yeniden toparlamaya başladığı anlaşılıyor. SP için bugün kimse bir önceki seçimi kriter olarak göstererek oy potansiyeli budur diyemiyor ama ne kadar oy alabileceği henüz belli de değil.

Bu blok içinde üç parti—CHP,İyi Parti,SP—kendi adaylarını çıkarabilecek güç ve kararlılıkta... Çatı aday arayışlarında CHP seçenekleri tartıyor, İyi Parti Meral Akşener isminde ısrar ediyor, Saadet Partisi ise ortak aday olarak bir önceki Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ü öneriyor.

Muhalefetin işbirliğinin ilk turda değil, ikinci turda anlamlı olacağına yönelik güçlü bir görüş vardı. Bugünlerde "Çatı Aday" tartışması olumlu neticelenmediğinden, bu görüş daha da ağırlık kazanmış gibi görünüyor. Anlayacağınız, şok bir gelişme yaşanmazsa, bu seçimde çatı aday olmayacak. Seçime girme yeterliliği olan her parti kendi adayını gösterecek.

SP'nin de yüz bin imza koşulunu aşması halinde; CHP, İyi Parti, Saadet Partisi, bir de baraj civarında oyları bulunan HDP'nin kendi adaylarıyla yarışması bekleniyor. Böylece İktidar bloğu ve muhalefet adaylarının sayısı beşe yükseliyor. Beş adaylı bir Cumhurbaşkanlığı seçiminin yerelde gerçekleşecek Milletvekili genel seçimlerini gölgelemesine şaşırmamak gerekir.

Manzara böyle...

***

Buradan çıkan sonuç nedir peki?

Tüm partiler bu manzaraya uygun davranmaya çalışıyor. Örneğin, Abdullah Gül'ün ittifakın önemli paydaşlarından Saadet Partisi'nin adayı olma ihtimali nedeniyle, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, milletvekillerini, isimleri yıpratacak açıklamalardan kaçınılması uyarısında bulundu. Grup Sözcüsü Özgür Özel'in açıklamaları da bu meyanda gerçekleşti. Zira diğer muhalefet adaylarına yönelik alınacak keskin tutumlar, ikinci turda muhtemel bir ittifakta zorluklar yaratma potansiyelini yanında taşıyor.

Aynı durum, adaylıkta ısrar eden Meral Akşener—bu arada Cumartesi günü Zonguldak'a geleceğini de bir not olarak belirtelim—için de geçerli. Akşener, ikinci turda birinci aday çıkması halinde destek isteyeceği partilerin adaylarıyla doğrudan cepheleşmemeye büyük özen gösteriyor. Hatta safları sıklaştırıyor. Akşener'in tutumu büyük ihtimalle, kendisinin en fazla oyu alan muhalefet adayı olamaması halinde, en fazla oy alan adayda ittifak edilmesi için seçmenini ikna edebilecek manevra alanı bırakmak isteğini de kapsıyordur.

Abdullah Gül'ün adaylığına sıcak bakılmamasının nedeni, kendisinin AK Parti'nin ilk başbakanı ve Cumhurbaşkanı olması gibi görünüyor ama durum tam olarak böyle değil. Gül, gezi olayları başta olmak üzere, çeşitli anlarda partisiyle ayrılan görüşler beyan etti. Fakat gidişata yönelik eleştirilerini hiçbir zaman net olarak dile getirmedi. Mesela Abdüllatif Şener—SP'nin olası adaylar anketinde onun da ismi var—gibi eleştirilerini açıkça ifade etmiş olsa, muhalif cephede daha fazla karşılık bulması mümkün olabilirdi. Gül'ün adaylığının önündeki asıl engel daha önceki parti mensubiyeti değil, Cumhurbaşkanlığı ile bu mensubiyetin sona ermesinin ardından, muhalefetin tepki duyduğu birçok noktada sessiz kalmayı tercih etmesidir...

Yanisi, koşulları sağladığında her parti adayı kadar muteber bir aday olduğuna şüphe yok. İlk tur adaylığı esnasında göstereceği performansla muhalif blok tarafından benimsenmesi de mümkün ama daha ilk turda çatı adayı olarak kabullenilmesini beklemek biraz zor olacaktır.

Son bir not... Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde adayların bir kısmı zaten belli oldu. Akşener aday, HDP önceki eş genel başkanını aday gösterecek. İktidar bloğu mevcut Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı gösteriyor zaten. Geriye kalıyor CHP ve SP'nin—Gül seçeneği resmen deklare edilmedi çünkü—kimi aday göstereceği.

Bunları bilmemiz için çok beklememiz gerekmeyeceği muhakkak.