Bayram öncesinde değer verdiğim bir dostla sohbet ederken aklıma düşen bir konu bu... Niye siyasi partilerin Ereğli'deki teşkilatlarında hizipleşme olağan kabul edilmeye başlandı?

Türk Dil Kurumu Sözlüğü, Hizip sözcüğünü "Bölük, kısım", "Kur'an-ı Kerim'in her cüzünün beş sayfalık bölümü olarak tanımlıyor ama bu yazının konusu olan "Hizip" başka. TDK sözcüğün siyaset bilimsel anlamını ise şöyle açıklıyor:

" Bir siyasi partinin içinde, partinin izlemekte olduğu ana siyasi çizgiye karşı olan, ayrı bir teşkilat merkezi bulunan ve partinin çoğunlukla aldığı kararlara karşı savaşan parti içi grup, fraksiyon, klik."

Burada bir not düşmek gerek. İlçede siyasi partinin genel politikalarına değil, yerel teşkilatın politikalarına yönelik bir hizipleşme söz konusu... Şöyle de denilebilir:

"Bir siyasi parti teşkilat birimi içinde, birimin izlediği ana çizgiye karşı, parti teşkilatının yürüttüğü politikalara karşı görüş ve eylemler ortaya koyan aykırı grup."

***

Hizip olgusunun dışarıdan nasıl anlaşıldığını örnek vererek açıklayalım.

Tüm siyasi partilerde belediye meclisi toplantıları öncesinde gündem maddeleri üzerine teşkilat binalarında toplantılar yapılır. Açık oylamalar söz konusu olduğunda, kimi zaman grup kararları alınır. Kapalı oylamalarda grup kararlarını uygulama imkanı yoktur. Bunlarla ilgili kararlar tavsiye niteliğinde kabul edilirler.

Ereğli Belediyesi Encümen seçimleri öncesinde bu toplantı yapıldı, bilindiği kadarıyla orada herhangi bir çatışma yaşanmadı. Ertesi günü bazı üyeler meclise gelmedi, anlaşıldığı üzere bir meclis üyesi ret, öbürü de çekimser oy kullandı. Sonra oylamada buna karşı çıkan bazı üyeler toplantıyı terk etti.

O toplantı özelinde Belediye başkanı ve herhangi bir şekilde kararla problem belirtisi vermeyen üyeler "Hakim grup-hizip" kabul edilir. Kasıtlı olarak (zira üyelerden birazı veya hepsi gerçekten mazur görülebilecek gerekçelerle gelmemiş olabilir) toplantıya gelmeyen, ret oyu veren ve çekimser oy kullananlar, hakim hizbe muhalefet eden başka bir hiziptir. Oylama sonucuna sinirlenip aynı yönde oy kullandığı hakim hizbi toplantının kalanında yalnız bırakan üçüncü bir hiziptir.

Hizip kelimesinin anlamı yukarıda yazıyor. Kimse gereksiz seviyede negatif bir anlam yüklemeye kalkmasın. Burada kimin haklı olduğunu yargılayan filan da yok. Bir toplantıda hizipleri tespit için katalizör nasıl bulunur bunu araştırmaktır maksat.

Ereğli AK Parti teşkilatı içinde hizip sayısının bundan çok daha fazla olduğunu belirtelim...

***

Bunu AK Parti teşkilatı ile sınırlı saymamak gerek. Mesela ana muhalefet partisinde milletvekilliği seçimleri, yerel seçimlerde desteklenen adaylar, ilçe başkanlığı yarışlarına baktığınızda en az iktidar partisiyle aynı sayıda hizip bulunduğunu gözlemleyebilirsiniz.

Kaldı ki bu parti, iktidar partisinden farklı olarak genel merkez politikalarına karşı dahi açıkça muhalefet imkanı bulunabilen bir partidir. Baykalcılar, İnceciler, Kılıçdaroğlucular filan diye gruplar, yerelde de bulunmakla birlikte, yerelde başka isimlerle farklı hizipler ortaya çıkar. Yerel seçimlerde adayın kim olacağı konusunda farklı fikirlere sahip olan üyelerin birbirine yaklaşımı hoşgörü sözcüğüyle yan yana getirilemez.

Ama bakınız, bugünlerde ana muhalefetin Ereğli Belediye Meclisi tam bir disiplin içinde, grup kararlarına uyuluyor, ortak kararlar alınıyor. Hiç değilse orada hizip yok(zannedersiniz). Fakat CHP yerelde iktidardayken, meclis grupları bugün AK Parti'nin grubunun yaşadığı sıkıntıları bire bir yaşıyordu. Önceki dönem belediye başkanının bu nedenle alamadığı krediler, yapamadığı işler daha unutulmadı.

MHP'ye de değinmeden geçmek olmaz. İktidarın en önemli alternatiflerinden olma iddiasındaki bu partide de genel başkanlık süreçlerinde yaşananlar çeşitli moral bölünmelere yol açmadı mı?

Mecliste grubu bulunmayan partileri bu açıdan endazeye vurmak mümkün değil. Onlarda hizip diye bir şey mümkün değildir.

***

Resmin bütününe bakınca, iktidar ve maddiyata daha yakın duran siyasal oluşumlarda hizipleşme ihtimali de artıyor demek ki. Zira iktidara yakın partilerde erişilmesi gereken hedefler, seçmen tabanları nispeten küçük partilerle aynı değil. Birincilerde siyasal hedeflerin yanında kişisel kariyer kavgaları da varken, ikinciler sadece dava partileridir.

Yine de küçük partiler büyümeye başladığında, ya da dava partisi denilenler iktidara yaklaştıkça hizipleşme illetine yakalandığı da daha önceki tecrübelerle sabittir. Meclis dışındaki belli başlı partilerin tamamının bir zamanlar iktidar veya iktidar ortağı olmuş partiler olduğunu hatırlayın. Kurtlar sofrasının etrafı o zamanlar da gayet hareketliydi.

'Güç-iktidar denilen şey yozlaşmaya meyillidir ve mutlak iktidar mutlaka yozlaşır' özlü deyişinin arkasındaki gerçeğe buradan hareketle kolayca ulaşılabilir.