Önümüzdeki hafta sonu oylayacağımız Anayasa Değişiklik Paketi konusunda üzerinde düşünülmesi gereken bir soru var.

Malum, paket, bir nevi "Güçler Birliği" esasına dayanıyor. Yani yürütmeyi idare eden kişi, aynı zamanda yüksek mahkeme üyeleri üzerinde belirleyici olacak, atama yoluyla Yargı gücü üstünde etkili olacak. Yasama gücü üstünde de—yüksek olasılıkla— mecliste grubu bulunan en büyük partinin genel başkanı sıfatıyla büyük ölçüde etkili olabilecek.

Yani yürütme bugüne kadar "Güçler Ayrılığı" sistemini ortadan kaldırarak, en etkili güç haline dönüşecek.

KIYASLAMALAR

Hayır bloğu, (tek tek partiler değil) başkanlık sistemi ile yönetilen ülkelerin uluslararası performansına göndermede bulunuyor. En gelişmiş on ülke arasında başkanlık sistemi ile yönetilen bir ülke var. Diğer dokuz ülke parlamenter rejimle yönetiliyor. En az gelişmiş yirmi ülkenin ezici bir çoğunluğu da başkanlık sistemi ile yönetiliyor.

Evet bloğunun(ki bu temelde bir parti ve blokta bütün olarak yer almayan biri meclis içinden diğeri meclis dışından iki partiyi içeriyor. Toplam üç parti yani.) söylemleri de buna benzer bir kıyaslama yapıyor. Milletvekili sayısının en gelişmiş ülkelerin çoğunda Türkiye'de kişi başına düşen vekil oranından yüksek olduğunu söylüyor.

Her iki blok, bu söylemler üzerinden seçmen üzerinde etkili olmaya çalışıyor.

ASIL SORU

Bizim önerdiğimiz soru, başka bir kıyaslama biçimi öneriyor. Şu ana kadar soru anlaşılmadıysa açık açık sorma zamanı:

Dünyada, gelişmiş demokrasiler olarak kabul edilen ülkelerden kaçı kuvvetler ayrılığı ilkesini reddediyor? Kuvvetler birliği üzerinden geliştirilmiş bir demokrasi modeli var mı?

Bu soruyu cevaplarken kaçamak davranmayın. Net olun. Ülke uçacak, karar alma mekanizmasının sürati, tek parti dönemlerinin uygulamaları falan diye kaçak güreşmeyin. O partinin lideri, şu kişinin basireti gibi gereksiz yolara sapmayın. Önceki parlamenter r ejimde şöyleydi böyleydi demeyin. Zira onun tamamlanması gereken eksikleri olduğu da çok iyi bilinen bir konudur.

Sadece sorulan soruya odaklanın, ona cevap verin.

Demokratik ülkelerden hangisi kuvvetler birliği üzerine inşa edilmiş?

NE KADAR KUVVETLER AYRILIĞI, O KADAR DEMOKRASİ

Cevabı ben söyleyeyim:

Böyle bir şey yok. Kuvvetler Ayrılığı ilkesi olmayan yerde demokratik bir toplumun kurulmasından söz edilemez. Yani dünyadaki tüm demokrasilerde, yasama, yürütme ve yargı erkleri bağımsız süreçlerle işler.

Bunun basit bir nedeni vardır. Demokrasi ve halk iradesi dediğiniz şey, çoğunluğun görüşünü alan partinin veya görüşün uygulamalarını bilakaydüşart kabulü değildir. Bu görüşe karşı olanların görüşlerini de özgürce ifade edebildiği, karar alma süreçlerine katılabildiği bir sistemdir. Yani demokratik ülkelerde sistem, toplumun geneli tarafından kabul edilmeyen görüşlerin de saygınlığının kabulüne dayanır.

Bunun için ifade özgürlüğü, örgütlenme özgürlüğü, serbest seçimler ve bu üçünü garanti altına alan bağımsız bir yargı olması gerekir.

Bunlar yoksa demokrasi de yoktur.

***

Önümüzdeki Pazar günü neyin oylanacağını anlıyor musunuz? Parlamenter rejimin eksiklerini telafi etmek yerine, onu ortadan kaldıran bir sistem geliştirmeyi oyluyorsunuz. Bir soru daha soralım haydi:

Dünyanın hiçbir yerinde demokratik bir sonuca varmamış bir sistem getirilmek istenen. Yüzde ellibir ile başkan seçen bir sistemin totalitarizme kaymayacağının, seçimi kazanan görüş dışındakilerin serbestçe ifade edilmesinin güvencesini verebilecek bir mekanizma var mı getirilen sistemde...

Yine sağa sola, aşağı yukarı sapmadan, lafı dolaştırmadan cevap verin.

Varsa söyleyin de biz de bilelim.