Malum, Erdemir işyerinde örgütlü Türk Metal Sendikası, 26. Dönem toplu iş sözleşmelerini yürütüyor. Ancak gelinen nokta itibarıyla bir uzlaşma zemini ortaya çıkmadı. Bu nedenle sendika üyesi işçiler ufaktan eylemlere başladı.

Erdemir, Türk Metal Sendikası, sendika üyesi işçiler, aralarındaki sembiyoz ilişki sayesinde var olurlar. Ancak her birinin ayrı karakteristiği vardır ve ilçeyle ilişkileri farklı nitelik ve niceliktedir.

Erdemir'in son dönemde ilçe halkını yok sayması (siyasetçilerin sırt dönme dediği şey) nedeniyle kamuoyunda belki son dönemde ortaya çıkan, belki bazı kesimlerde özelleştirmenin ardından hep var olan olumsuz algının her geçen gün büyüdüğü gerçek. Şirketin yönetim merkezi İstanbul'dur, üst yöneticilerinin büyük bölümü başka yerlerde ikamet ederler, ilçede ikamet edenler de çoğunlukla bu ilçede yetişmiş insanlar—bir yetkilisi, ilk basın toplantısında eski işyerine atıfla, 'Bizim Ermaden'de' diye konuşmuş, bu da 'sizin Ereğli' algısına sahip olduğu yorumuna yol açmıştı— değildir. Şirketin ilçe yaşamına sunduğu katkılardan birer birer vazgeçmemiş olsa, tüm bunlar bile ilçe kamuoyundaki negatif algı palazlanamazdı.

Ne yazık ki, böyle olmadı.

***

Demokrasi, serbest seçimler, ifade özgürlüğü, örgütlenme özgürlüğü ve bunları garanti altına alan hukukun üstünlüğünden oluşur. Örgütlenme özgürlüğü kapsamında en önemli kurumsal yapılar ise sendikalardır. Türkiye'de en önde gelen sendikalar arasında başı Türk Metal çeker. Türk Metal Ereğli'de Erdemir'de ve OSB'de bir işyerinde örgütlüdür.

Ne kadar çoğu kez birlikte algılansalar da, Türk Metal Sendikası kimi zaman Erdemir'den bağımsız olarak eleştirilir. Sekiz yıl önce ücretlerde indirim esnasında yoğun eleştirilere muhatap olmuş, geçtiğimiz yerel seçimlerde siyasette ağırlığını koyması nedeniyle karşısında bulunan siyasal yapıların haklı/haksız tepkilerini göğüslemiştir.

Ancak kurumsal yapı olarak Türk Metal Sendikası Ereğli Şubesi'ne yönelik eleştiriler çoğu zaman konjonktürel ve geçicidir. Sendika ilçeye önemli bir tesis kazandırmış ve buna bağlı olarak istihdam sağlamış olmasından ötürü Erdemir ile arada yaşanan soğuk rüzgârlardan pek etkilenmez. Dahası, çelik sektöründe üretim yapan OSB'deki işyerlerinde de örgütlenmeye başladığından, Türk Metal Sendikasına sadece Erdemir açısından bakmak da mümkün değildir. Şu an itibarıyla Ereğli'de emek tabanında örgütlenmenin önde gelen adresidir sendika.

Tüm bunların yarattığı pozitif etkiye katkı yapan bir diğer unsur da sendika şubesi denilen şeyin Ereğli ile ayrı bir varlık olmayışıdır. Şube yöneticileri Ereğli'de yaşar, çocukları buralarda okur, komşuluk ilişkilerini buralarda kurarlar. Ereğli'ye, şirket genel merkezleri gibi İstanbul'dan, Ankara'dan falan değil, ta içinden bakarlar.

Sevinç ve kederleri çoğu zaman ilçeyle aynıdır.

***

Erdemir işçisi olarak tarif edilen insanlarla Ereğli arasındaki ilişkide iki farklı taraftan söz etmek bile doğru değil.

Bu ilişki şöyle bir benzetme yoluyla ifade edilebilir. Karadeniz Ereğli yaşayan bir bünye ise, damarlarında dolaşan alyuvarlar gibidir Erdemir çalışanları. Bünyeye zindelik verirler. Erdemir çalışanlarının refahı, ekonomi, sosyal ve kültürel yaşamı, kentsel yaşamın zindeliğini destekleyen bir unsurdur.

Bugünlerde Erdemir yönetimi ve yaklaşık beş bin işçiyi temsil eden Türk Metal arasında yürütülen toplu sözleşme görüşmeleri, şirketin her zamanki gibi uzlaşmasız bir tutum alması nedeniyle çıkmaza girdi. Türk Metal toplu sözleşme masasından çekildi. Erdemir işçileri duruma tepki için—en azından öyle yorumlanacak şekilde—sessiz bir eylem gerçekleştirdi.

İşin greve gitmeden çözülmesi sadece işçi açısından değil, ilçe açısından da önemli. Çünkü grev süresince Erdemir işçisinin yaşayacağı sıkıntılar bir şekilde Ereğli'ye de yansıyacaktır. Bu yüzden kamuoyuna, sivil toplum kuruluşlarına, yerel medyaya, siyasi partilere ve ilçenin tüm paydaşlarına düşen, işçilerin yanında yer almaktır. Şunu hiç unutmamak gerek:

Erdemir işçisi hapşırırsa, Ereğli yorgan döşek olur.