Karbonmonoksit Zehirlenmesi ve Alınması Gereken Önlemler...

Ülkemizde bilgisizlik, yanlış kullanım ve ihmal yüzünden soba, şofben, baca zehirlenmeleri hemen her yıl kış aylarında özellikle alçak basınçlı havalarda tehlikeli boyutlara ulaşmaktadır.
Zonguldak Valiliği Karbonmonoksit Zehirlenmesi ve Alınması Gereken Önlemler konusunda açıklamalarda bulundu. Zonguldak Valiliğinden konuya ilişkin yapılan açıklamada şu görüşlere yer verildi;

“Güneybatıdan esen bir rüzgâr olan “lodos” nedeniyle her yıl onlarca kişi özellikle sobadan olmak üzere sızan karbonmonoksit gazı ile zehirlenmektedir.
Karbonmonoksit renksiz, tatsız, kokusuz, yanıcı zehirli bir gazdır. Vücuda solunum yolu ile girer ve doğrudan kana geçerek oksijen alımını engeller zehirlenme ve ölüme neden olur. Havagazı, kömür vb. ısıtma amacıyla kullanılan her tür soba ve ocakta yanma sırasında oluşur. Karbonmonoksit zehirlenmeleri sıklıkla; kapalı ortamlarda açık ocaklar, bacası çekmeyen soba, şofben, bacasız gaz sobalarında yakıtın iyi yanmaması nedeni ile meydana gelir. Karbonmonoksitle meydana gelen zehirlenmelerde kısa süre içerisinde tıbbi müdahale yapılmazsa, zehirlenmeler ölümle sonuçlanabilir.
Soba zehirlenmesi; odun, kömür gibi ısınma aracı olarak kullanılan maddelerin yanması ile ortaya çıkan karbonmonoksit ( CO ) gazından kaynaklanır. Bu gaz solunduğunda, akciğerlerden kana karışarak kanda oksijen taşıyan moleküllere bağlanarak oksijenin dokulara taşınmasını engeller.
Bunun sonucunda dokulara yeterli oksijen taşınamaz ve kişi hayatını kaybeder. Soba zehirlenmeleri nedeniyle söz konusu üzücü olayların yaşanmaması için vatandaşlarımızın soba kullanımı konusunda dikkatli olmaları gerekmektedir. Zehirlenme durumlarında hasta bulunduğu yerden temiz havalı bir yere taşınmalı ve hemen suni solunum yaptırılmalı. Hasta vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna götürülmelidir.
Soba ve Bacalarla İlgili Uyulması Gereken Kurallar
1.Kullanılan her türlü ısıtma cihazının kalite belgesine sahip olup olmadığına, garantilerine ve garanti
sürelerine dikkat edilmeli,
2.Kullanılan yakıtın standartlara uygunluğu kontrol edilmeli, izin belgesi olmayan satıcılardan kömür
alınmamalı,
3.Aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralacağı, soba içinde düzensiz ısı dağılımı nedeniyle de baca
çekişi zayıflayacağı için soba yakılırken aşırı doldurulmamasına dikkat edilmeli,
4.Sönmekte olan sobaya asla tutuşması güç yakıtlar konulmamalı, yakıt yavaş yavaş ilave edilmeli,
yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt konulmamalı,
5.İyi ısınmayan ve alttan yakılan kömür sobalarında karbon monoksit zehirlenmesi riski artacağından
soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalı,
6. Özellikle alçak basınçlı lodoslu havalarda ölüm olaylarında artış görüldüğü için eğer bacalar
standartlara uygun değilse alçak basınçlı havalarda soba yakılmamalı, yakılması zorunlu ise gece
yatarken mutlaka tam olarak söndürülmeli,
7.Soba borularının birbiriyle birleştirilmesinde hava ve baca gazı sızdırmazlığı sağlanmalı,
8.Sobanın bulunduğu yer sürekli havalandırılmalı,
9.Bacalar standartlara uygun ve yalıtımlı olmalı, düzenli olarak temizletilmeli,
10.Dumanın geri tepmesini önlemek için bacaların en üst noktasının çatının en üst noktasından 1m. daha
yüksekte olması sağlanmalı ve baca şapkası mutlaka takılmalı,
11.Binaların Yangından Korunması yönündeki mevzuat hükümlerine uyulmasına özen gösterilmelidir.
Şofben Kullanımında Dikkat Edilecek Hususlar
12. Alınan cihazın kalite belgesi ve garantilerine dikkat edilmeli,
13.Şofben mutlaka bacaya bağlanmalı, baca bağlantısı olmayan (bina aydınlığına v.b. bağlı) şofben asla
çalıştırılmamalı,
14. Şofbenin monte edileceği mekân yeterli büyüklükte olmalı, şofben mümkünse banyo yerine balkona
veya başka bir havadar mekâna takılmalı, şofbenin montajı mutlaka yetkili servis tarafından yapılmalı,
15. Şofben zehirlenmeleri genellikle gaz kaçaklarından değil, yeterli havalandırma yapılmayan yerlerdeyetersiz hava ve yetersiz yanma sonucunda oksijen oranının düşmesi ve karbonmonoksit oranınınyükselmesiyle gerçekleştiği için şofbenin kullanıldığı yere sürekli temiz hava girmesi sağlanmalı,
16. Bacalar yatak odalarından, merdiven sahanlığından, bina girişlerinden, havalandırma boşluklarından,
çatı arasından, banyo ve tuvaletten geçirilmemeli,
17.Konutlarda gaz kaçaklarına karşı uygun yerde detektör bulundurulmalı,
18.Şofbende gaz kaçağı hissedildiğinde: Öncelikle gaz vanası ve tüp dedantörü kapatılmalı, elektrik
düğmeleri açılmamalı açıksa hemen kapatılmalı, kibrit - çakmak gibi alev ve kıvılcım çıkartabilecek hiçbir işlem yapılmamalı, pencereler karşılıklı açılarak ortam havalandırılmalı, hızla gaz şirketi yetkilisi veya şofben servisi aranmalıdır.
Lodos Süresince Dikkat Edilecek Hususlar
1.Lodos esintisinin etkili olduğu süre boyunca gerekmedikçe soba yakılmamalıdır.
2.Yanmakta olan soba yatmadan evvel mutlak surette söndürülmelidir.
3.Bina yanlarında veya çatı saçak altlarında yürümemeye veya durmamaya özen gösterilmelidir.
4.Kopan, sarkan ve yere düşen elektrik hatlarına ve kablolarına yaklaşmayınız ve bu gibi durumları 186
nolu telefondan Elektrik Arıza Servisine bildirilmelidir.
5.Çökme veya yangın tehlikesinin bulunduğu durumlarda derhal 110 nolu telefondan İtfaiye
aranmalıdır.
6.Ortaya çıkabilecek acil sağlık sorunlarında derhal 112 nolu telefondan Acil Yardım Servisi
aranmalıdır.
7. Doğalgaz Şebekesi ile ilgili ortaya çıkabilecek sorunlarda 187 nolu telefondan Doğalgaz Arıza Servisi
aranmalıdır.
EĞER KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMESİ GEÇİRDİĞİNİZİ DÜŞÜNÜYORSANIZ;
1.Hemen camlar açılmalı ve ortamın havalandırılması sağlayın.
2.Hızla ortamdan uzaklaşın ve açık havaya çıkın.
112 Acil Yardım Servisini arayın.”

Haber : Özge Cerrah