YÜZYILIN  AMELİYATI: TOTAL KALÇA PROTEZİ

Kalça eklemi, vücudun en büyük yük taşıyan eklemlerinden biridir. Yürümek, oturup kalkmak, merdiven çıkmak gibi günlük hareketlerin tamamında görev alır. Ancak yaşla birlikte gelişen kireçlenme (osteoartrit), romatizma veya kalça kırıkları bu eklemi kullanılamaz hale getirebilir. İşte bu noktada devreye kalça protezi ameliyatı girer.

Tıp dünyasında bazı başarı öyküleri doğrudan “ameliyat” kelimesine umutla bakmamıza neden olur. Total kalça protezi de bunlardan biri — öyle ki, 2007 yılında saygın tıp dergisi The Lancet bu ameliyatı “yüzyılın ameliyatı” olarak tanımlamıştır.

KALÇA PROTEZİ NEDİR?

Kalça protezi, hasarlı eklem yüzeyinin çıkarılarak yerine metal ve özel dayanıklı plastikten yapılmış yapay eklem parçalarının yerleştirilmesidir. Bu sayede eklemdeki ağrı ortadan kalkar ve hareket kabiliyeti geri kazanılır.

KİMLERE UYGULANIR?

• İleri derecede kalça kireçlenmesi olanlara
• Kalça kırığı sonrası eklemi kullanılamaz hale gelenlere
• Romatoid artrit gibi romatizmal hastalıklara bağlı eklem yıkımı gelişenlere
• İlaç, fizik tedavi ve enjeksiyonlara rağmen ağrısı geçmeyenlere

Kalça protezi, genellikle 55 yaş üzerindeki hastalarda uygulanır; ancak ciddi hasar durumunda daha genç yaşlarda da yapılabilir.

AMELİYAT SÜRECİ

Ameliyat ortalama 1-2 saat sürer. Kalça eklemi özel protez parçaları ile değiştirilir. Hastalar genellikle 1–2 gün içinde ayağa kalkabilir ve yürüteç veya baston desteğiyle yürümeye başlar.

PROTEZ NE KADAR DAYANIR?

Yeni nesil kalça protezleri, ortalama 20-25 yıl kullanılabilir. Uygun hasta seçimi, kilo kontrolü ve düzenli egzersizle bu süre daha da uzayabilir.

AVANTAJLARI NELER?

• Şiddetli ağrıların ortadan kalkması
• Hareket kabiliyetinin artması
• Yürüme, merdiven çıkma ve oturma gibi aktivitelerin normale dönmesi
• Yaşam kalitesinin ciddi şekilde yükselmesi

AMELİYAT SONRASI HAYAT

Hastalar, ameliyattan sonraki ilk haftalarda fizik tedavi desteğiyle daha hızlı toparlar. Düzenli egzersiz, protezin ömrünü uzatır. Yürüyüş, bisiklet ve yüzme gibi düşük etkili sporlar önerilir. Ancak koşma, ağır kaldırma ve ekleme aşırı yük bindiren hareketlerden kaçınılmalıdır.

SIK SORULAN SORULAR

✔ KALÇA PROTEZİYLE OTURUP KALKABİLİR MİYİM?
Evet, ancak ilk aylarda çok alçak sandalyelere oturmamaya dikkat edilmelidir.

✔ NAMAZ KILABİLİR MİYİM?
Tabure veya sandalye desteğiyle sorunsuz şekilde kılabilirsiniz. Diz üstü oturma kısıtlı olabilir.

✔ PROTEZ ÖMÜR BOYU DAYANIR MI?
Ortalama 20-25 yıl dayanır. Daha sonra gerekirse yenilenebilir.

✔ SPOR YAPABİLİR MİYİM?
Yüzme, yürüyüş ve bisiklet gibi düşük etkili sporlara uygundur. Ağır sporlar tavsiye edilmez.

✔ AĞRILARIM TAMAMEN GEÇER Mİ?
Çoğu hasta ameliyat sonrası ağrılarından büyük ölçüde kurtulur ve günlük hayatına döner.

SON SÖZ

Kalça protezi, ileri derecede kireçlenme veya kırık nedeniyle hareket kabiliyetini kaybeden hastalar için adeta yeniden doğuştur. Ameliyat sonrası doğru bakım, egzersiz ve hekim kontrolüyle hastalar sağlıklı ve ağrısız bir yaşama kavuşabilir.

 Op. Dr. Erol Günen
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı

Kas-iskelet sistemi hastalıklarında modern cerrahi yöntemler, spor yaralanmaları, eklem sağlığı ve koruyucu ortopedi uygulamaları alanında uzmanlaşmıştır. Sağlık okuryazarlığını artırmak, bilimsel bilgileri herkesin anlayabileceği bir dille sunmak ve toplumda sağlıklı hareket bilincini geliştirmek amacıyla yazılar kaleme almaktadır.

İletişim:
Telefon: +90 538 795 15 73
Instagram: dr.erolgunen
Facebook: op.dr.erolgünen