'Borç' uyarısı!
CHP Zonguldak
Milletvekili Ünal Demirtaş, Hazinenin, garantör olduğu projelerde borç yükünün
arttığına dikkat çekti. CHP'li Demirtaş, "Geliri Türk Lirası olan, ancak borç
yükümlülükleri döviz üzerinden olan yap-İşlet- devret modeli ile
borçlanan, hazinenin de garantör olduğu şirketlerin risklerinin artması,
bu projelere garantör olan hazinenin de risklerini ve yükümlülüklerini
artırmaktadır" dedi.
CHP Zonguldak
Milletvekili Ünal Demirtaş, Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek'in yanıtlanması
istemi ile TBMM Başkanlığına soru önergesi verdi.
Zonguldak
Milletvekili, önergesinde şunları ifade etti:
"Türkiye'de hazine garantili ve alım garantili
Yap-İşlet-Devret modeli ile yapılan projeler, özellikle son dönemde yapılan ve
gerçekçi hesaplanamayan yanlış projeler nedeniyle kamu maliyesine büyük maliyet
ve risk getirmektedirler. Hazine tarafından projeye göre değişiklik gösteren
alım garantileri ile devlet zarar etmekte, kamu kaynakları da israf
edilmektedir. Daha önce, Yap-işlet-devret modeli ile yapılan projelere,
Hazine Yatırım Garantisi verilirken, 19 Nisan 2014 tarihli 28977 sayılı
Resmi Gazete'de yayınlanan " Hazine Müsteşarlığı Tarafından
Gerçekleştirilecek Borç Üstlenimi Hakkında Yönetmelik" ile hazinenin
yatırım garantisine, borç üstlenme garantisi de eklenmiştir. "
KAMU ÇIKARI MI,
ŞİRKET KARI MI?
Hazine tarafından
garantör olunan projelerde finansman riskinin gerçekçi bir şekilde öngörülmesi
zorunluluğuna dikkat çeken Demirtaş şöyle devam etti:
"Türkiye'deki makro
ekonomik dengelerin bozulması, Türkiye'nin ekonomisi dünyanın en kırılgan
ülkeleri arasında yer alması, özellikle FED'in faiz artırımları sonrası
gelişmekte olan ekonomilerden sermaye çıkışlarının yaşanması, ülkemizdeki özel
sektör ve kamu dış borç stokunun 450 milyar dolar gibi yüksek boyutlara
ulaşması, yine ülkemizdeki cari açığın çok yüksek boyutlara ulaşması ve
sürdürülemez olması, iç ve dış jeopolitik ve siyasi riskler, OHAL'in kalıcı
hale gelmesi, hukuk güvenliğinin sağlanamaması gibi nedenlerle son dönemde
döviz kurlarında yukarı yönlü ani artışlar olmuş, Türk lirası büyük değer
kaybetmiştir. Bu sebeple Türkiye'nin en köklü ve en güçlü holdingleri
bile artan döviz kuru zararlarını karşılayamaz hale gelmiş ve bankalar ile
borçlarını yeniden yapılandırmak için masaya oturmuşlardır. Geliri Türk Lirası
olan, ancak borç yükümlülükleri döviz üzerinden olan yap-İşlet- devret modeli
ile borçlanan ve hazinenin de garantör olduğu bu şirketlerin riskleri de
bu sebeple artmıştır. Şirketlerin bu risklerinin artması, bu şirketlerin
projelerine garantör olan hazinenin de risklerini ve yükümlülüklerini
artırmaktadır."
PROJELERE NE KADAR
ÖDEME YAPILDI?
Demirtaş,
açıklamasında, "21 Aralık 2017 tarih ve 30277 sayılı Resmi Gazete'de
yayınlanarak yürürlüğe giren "Hazine Müsteşarlığı Tarafından
Gerçekleştirilecek Borç Üstlenimi Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına
Dair Yönetmelik" ile yapılan değişiklik, sözleşmenin feshine dair
bildirim koşulu esnetilmektedir. Bu durum da hazinenin borç yükünü
arttırma riskini taşımaktadır. Bu nedenlerle hazinenin proje borçlarına
garantör olduğu ve alım garantisi verdiği yap-işlet-devret projelerinde
çok daha dikkatli ve titiz olunmalıdır" ifadelerini
kullandı.
CHP'li Demirtaş,
önergesinde şu soruların yanıtlanmasını istedi;
1)2003 yılından
bugüne kadar, hazine garantisi verilen kaç proje vardır?
2) 2003 yılından
bugüne kadar, hazine garantisi verilen projelerin toplam değeri dolar veya euro
üzerinden ne kadardır?
3)Bu projelerde
hazinenin dolar veya euro üzerinden toplam garanti yükümlülüğü ne kadardır?
4) 2003 den bugüne
kadar hazinece alım garantisi verilen toplam kaç proje vardır? Bu projelerin
isimleri nedir?
5)2003'den bugüne
kadar hazinece alım garantisi verilen projelerden garanti kapsamında,
hangi projeye ne kadar ödeme yapılmıştır? Bugüne kadar bu projelere
toplamda ne kadar ödeme yapılmıştır?
6)2014'ten bu yana
hazine tarafından, bu projelere borç üstlenilmesi nedeniyle döviz
ödemesi yapılmış mıdır? Yapıldı ise bu güne kadar hangi projeye ne kadar
ödeme yapılmıştır?
7) Döviz kurları
yükselmeye devam ederse, hazine garantili ve alım garantili projelerin kamu
maliyesi üzerine getireceği yükün önlenmesiyle ilgili bir planınız var mıdır?
Varsa nedir?
Haber : H Aksakal