KULU RABBİNE YAKLAŞTIRAN “KURBAN”

Sözlükte yaklaşmak, Allah’a yakınlaşmaya vesile olan şey anlamına gelen kurban dini bir terim olarak, Allah’a yaklaşmak ve O’nun rızasına ermek için ibadet maksadıyla, belirli şartları taşıyan hayvanı usulüne uygun olarak kesmeyi ve bu amaçla kesilen hayvanı ifade eder.

Allah’ın rızasını kazanmak için nezir, akika, hedy, nafile gibi kurban çeşitleri bulunmakla birlikte Kurban Bayramı günlerinde kesilen kurbana “Udhiyye” denir. Kurban, Kur’an-ı Kerim, sünnet ve icma ile sabit, akıl sağlığı yerinde, hür, mukim ve dini ölçülere göre zengin sayılan müminler üzerinde kesilmesi vacip olan bir ibadettir. “Şüphesiz biz sana Kevser’i verdik.  O halde, Rabbin için namaz kıl, kurban kes.” (Kevser, 108/1.-2.) ayetler vacipliğine delildir.

Kurban meşruiyetine işaret eden başka ayetler de vardır: “Her ümmet için, Allah’ın kendilerine rızık olarak verdiği hayvanlar üzerine ismimi ansınlar diye kurban kesmeyi meşru kıldık.” (Hac 22/34)

“Kendilerine rızık olarak verdiği kurbanlık hayvanlar üzerine belirli günlerde Allah’ın adını ansınlar. Artık onlardan sizde yiyin, yoksula fakire de yedirin.” (Hac 22/28)

Bilindiği üzere ibadetlerin özünde, kulun Allah’a karşı olan sevgisi, Rabbinin onun için yarattığı sayısız nimetlere karşı şükretmesi ve kulun Allah’a yaklaşarak O’nun koruması altına girme arzusu yatar. İşte kurban ibadetinde de kulun Allah için en sevdiği şeyleri feda edebileceğinin sembolik bir ifadesi olarak, Rabbine yaklaşma amacı vardır.

Kurban ibadetinin tarihi insanlık tarihi kadar eskidir. Allah’a yaklaşmanın, rızasını kazanmanın bir işareti olarak kurban ilk kez Hz. Adem ile iki oğlu döneminde yaşanmıştır. İki kardeşin kestiği kurbandan biri kabul olurken diğeri olmamıştır. Çünkü Maide 5-27’de geçtiği üzere “Allah ancak takva sahiplerinin kurbanını kabul eder.

Daha sonra ise kurbanı Hz. İbrahim’in oğlu Hz. İsmail’i yüce Allah’ın emrine mutlak itaat göstererek, hiç tereddüt etmeden kurban etmeye razı olduğu ve bu teslimiyet neticesinde Allah’tan bir hediye olarak kurbanlık bir hayvanın kendisine kesilmek için verildiği o mübarek olayda görüyoruz. İşte biz müminlerde kurban keserek Hz. İbrahim gibi Allah için en sevdiğimizi onun yolunda feda ederek, Rabbimize karşı bağlılığımızı göstermiş oluyoruz.

Kurban ibadetinin toplumsal yönden de pek çok hikmeti vardır. Kesilen hayvanın etlerinin fakirlere dağıtılması, evimize gelen eşe dosta, komşuya ikram edilmesi toplumsal kardeşliğimizi pekiştiriyor ve bağlarımızın daha da güçlenmesine vesile oluyor. Yıl içerisinde et yiyemeyen kardeşlerimizi kurban vesilesiyle hatırlayarak aramıza köprüler kuruyor, bu sayede Rabbimize yaklaşmış oluyoruz. Fakir insan da kurban sayesinde dünya nimetlerinden faydalanmış oluyor, zenginlere karşı hissedebileceği düşmanlık duygusundan da arınmış oluyor. Toplumun kendisini gözettiğini hissediyor.

Kurban ibadetinin güzelliğini Peygamber efendimiz bir hadisi şerifinde de şöyle ifade eder: Hz. Aişe validemizden rivayet edilmiştir. Allah’ın Resulü buyurdular ki: “Kurban günü bir insanın Allah için kurban keserek kan akıtmasından başka yapacağı daha güzel bir iş olamaz. Kestiği kurban kıyamet günü boynuzları, kılları ve tırnaklarıyla gelecektir. Kurbanın kanı toprağa düşmeden Allah’ın katına düşer. Gönül rahatlığıyla kurbanlarınızı kesin.” (Tirmizi, Edahi, 1)

Bu hadisten de anladığımız üzere kurban, kat akıtmanın ötesinde nice anlamlar taşımaktadır. Kul, bu ibadetle takvaya ulaşmayı hedeflemekte, Hz. İbrahim gibi “Halilullah” makamında olmayı istemektedir.

Kurban bayramında hayvan boğazlanırken dikkat edilmesi gereken bir husus da hayvanlara güzel muamele ile yaklaşmaktır. Şevkat dini olan İslam, kurbanlık hayvanın incitilmemesini, kesim yerine eziyet vermeden götürülmesini, yavaşça yatırılmasını ve keskin bir bıçakla boğazlanmasını emretmiştir. Bu büyük incelik dinimizin canlı bir varlığa verdiği değeri gözler önüne sermektedir.

Arefe gününü idrak ettiğimiz kurban bayramını Müslümanlar olarak kaynaşma, dayanışma ve yardımlaşma içerisinde geçirip Rabbimizin rızasını kazanmalıyız. Kurbanlarımızı usulünce kesip, fakirleri gözetip, akraba eş dost ziyaretleri yapmalıyız.

Kestiğimiz kurbanların Rabbimize ve kulların da birbirlerine yaklaşmasına vesile olması dileğiyle Kurban Bayramımız mübarek olsun.

Elif DEMİRCİ 

Kdz. Ereğli Müftülüğü Uzman Vaiz

Haber : Değişim Haber Merkezi