Ve aylardır konuştuğumuz referandum sonuçlandı. Her seçimde olduğu gibi, bu halkoylaması sonucunda da seçmen şaşırtıcı şeyler söylüyor.

Mesela, Türkiye'nin en fazla yatırım alan bölgesi olan İstanbul'da Hayır oylarının çıkması... Üç büyük kentte hayır oylarının çıkması... MHP'nin oylarının fazla olduğu bölgelerde alınan sonuçlar... Genel olarak oyların yakınlığı...

Yine de netice Evet bloğunun zaferi... Bu konuda tartışmaya mahal yok. Ancak, aradaki farkın azlığı, 2019 yılında yaşanacak mahalli idareler ve genel seçimler için ilk referans bilgileri olarak değerlendirilebilir belki...

Elbette yeni sistemde iktidarın uygulamaları, muhalefetin performansı ve siyasal konjonktürde yaşanabilecek muhtemel gelişmeler de etkili olacak.

Bunların seçmen üstündeki etkisine bağlı olarak 2019 yılında yeni ve şaşırtıcı sonuçlar yaşanması söz konusu olabilir.

***

Ereğli geneline bakıldığında Kent merkezinde Hayır çıkmasına karşılık, genel toplamda Evet çıkmasının da politik birtakım anlamları var.

Öncelikle her şeye rağmen AK Parti teşkilatının Ereğli'de başarılı olduğunu gösteriyor bu sonuç. Kent merkezinde alınan sonuçlarda ise muhtemelen Belediyenin gerek genelde, gerekse halkoylaması dönemi performansı etkili oldu. Aynı şekilde, Hayır oylarının tek önde olduğu belde olan Gülüç'te de belediye performansının referandum sonuçlarına yansıdığı söylenebilir.

Nitekim, kentin merkezi kabul edilen mahallelerde büyük oranda Hayır çıkarken, köylerden göç almaya müsait kent çeperlerinde evet oylarının önde çıkması da, sonuçlarda kırsal-kent ayrımının hayli etkili olduğunu ortaya koyuyor.

Öte yandan, oyların yakınlığı, en baştan "Bu işler öyle oransal tahminlerle olmuyor, seçim sandıkta kazanılır, bu işler bircük bircük oluyor" diyen Milletvekili Çaturoğlu'nu haklı çıkardı.

***

Zonguldak, Batı Karadeniz bölgesinde Hayır oylarının önde çıktığı tek il oldu.

Bunda ekonomisi büyük ölçüde yeraltı kömür madenciliğine dayalı olan bölgelerin, TTK'ya işçi alınması veya kapanan rödevans işletmelerine ilişkin iyileştirme çalışmalarında hükümeti yetersiz bulması büyük oranda etkili oldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Zonguldak mitinginde bu konularda umut verici sözler etseydi, durum bugünkü durumdan çok farklı olabilirdi.

TTK ile kaderini bir kılan Zonguldak Merkez ve Kilimli'deki oy oranlarına bakarsanız, bu yorumun doğruluğunu teslim edebilirsiniz.

***

Bundan sonraki muhtemel gelişmeler şöyle olacak. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, AK Parti'ye üye olacak. AK Parti kongreye gidecek ve genel başkanlığı Erdoğan'a bırakacak. Başbakan Binali Yıldırım, 2019'a kadar kalan görev süresini genel başkan olmayan bir başbakan olarak tamamlayacak. Bir diğer ihtimal ise AK Parti'nin kongreyi 2019 yılına bırakması olabilir. Bu durumda Yıldırım'ın genel başkanlığı devam eder.

Değişiklik paketi, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yüksek mahkemelerin üyelerini belirleme hakkını referandumdan sonra kullanabileceğini öngörüyor. Burada da bazı değişikliklerin yaşanmasını beklemek gerek.

Bunun dışında, değişen Anayasa maddelerinin yasalar üstündeki etkileri konusunda yoğun bir çalışma dönemine girilecek. Bu çalışmaların 2019'a kadar tamamlanması gerekiyor.

Muhalefet açısından yeni bir şey yok... Bir genel başkanlık değişimi şu an itibarıyla beklenmiyor. Seçimler, halkoylamaları gelir geçerler. Her son yeni bir mücadelenin başlangıcıdır aynı zamanda... Netice kesinleştikten sonra milletin kararını değiştirmeye çalışacak değiller. Yapacakları, gelecek cumhurbaşkanlığı seçimleri için hazırlıklarını yapmak, proje ve yaklaşım geliştirmek...

İktidar da muhalefet de kaldığı yerden devam yani...