“ÖLÜMLE sonuçlanabilir...”
“ÖLÜMLE sonuçlanabilir...”
Zonguldak İl Sağlık Müdürü Uzman Dr. Ertuğrul Güner, vatandaşları lodos nedeniyle ortaya çıkan karbonmonoksit zehirlenmelerine karşı uyardı. Her yıl birçok karbonmonoksit zehirlenmelerine maruz kaldığını belirten Güner, gerekli tıbbi müdahalenin yapılmaması durumunda vakaların ölümcül olabileceğini belirtti.
Güner, yazılı açıklamasında ülkede bilgisizlik, yanlış kullanım ve ihmal yüzünden soba, şofben, baca zehirlenmelerinin her yıl kış aylarında özellikle alçak basınçlı havalarda tehlikeli boyutlara ulaştığını belirtti.
Güneybatıdan esen bir rüzgar olan Lodos nedeniyle her yıl onlarca kişinin özellikle sobadan olmak üzere sızan Karbonmonoksit gazı ile zehirlendiğini belirten Güner şunları kaydetti:
"Karbonmonoksit renksiz, tatsız, kokusuz, yanıcı zehirli bir gazdır. Vücuda solunum yolu ile girer ve doğrudan kana geçerek oksijen alımını engeller, zehirlenme ve ölüme neden olur. Havagazı, kömür vb ısıtma amacıyla kullanılan her tür soba ve ocakta yanma sırasında oluşur. Karbonmonoksit zehirlenmeleri sıklıkla kapalı ortamlarda açık ocaklar, bacası çekmeyen soba, şofben, bacasız gaz sobalarında yakıtın iyi yanmaması nedeniyle meydana gelir. Karbonmonoksitle meydana gelen zehirlenmelerde kısa süre içerisinde tıbbi müdahale yapılmazsa zehirlenmeler ölümle sonuçlanabilir.
Soba zehirlenmesi odun, kömür gibi ısınma aracı olarak kullanılan maddelerin yanması ile ortaya çıkan karbonmonoksit gazından kaynaklanır. Bu gaz solunduğunda, akciğerlerden kana karışarak kanda oksijen taşıyan moleküllere bağlanarak oksijenin dokulara taşınmasını engeller. Bunun sonucunda dokulara yeterli oksijen taşınamaz ve kişi hayatını kaybeder. Soba zehirlenmeleri nedeniyle söz konusu üzücü olayların yaşanmaması için vatandaşlarımızın soba kullanımı konusunda dikkatli olmaları gerekmektedir. Zehirlenme durumlarında hasta bulunduğu yerden temiz havalı bir yere taşınmalı ve hemen suni solunum yaptırılmalı. Hasta vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna götürülmelidir."
SOBA VE BACALARA DİKKAT...
Güner, kullanılan her türlü ısıtma cihazının kalite belgesine sahip olup olmadığına, garantilerine ve garanti sürelerine dikkat edilmesi gerektiğini ifade ederek şunları ifade etti:
" Kullanılan yakıtın standartlar uygunluğu kontrol edilmeli, izin belgesi olmayan satıcılardan kömür alınmamalı. Aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralacağı, soba içinde düzensiz ısı dağılımı nedeniyle de baça çekişi zayıflayacağı için soba yakılırken aşırı doldurulmamasına dikkat edilmeli. Sönmekte olan sobaya asla tutuşması güç yakıtlar konulmamalı, yakıt yavaş yavaş ilave edilmeli, yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt konulmamalıdır. İyi ısınmayan ve alttan yakılan kömür sobalarında karbon monoksit zehirlenmesi riski artacağından, soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalıdır.
Özellikle alçak basınçlı lodoslu havalarda ölüm olaylarında artış görüldüğü için eğer bacalar standartlara uygun değilse alçak basınçlı havalarda soba yakılmamalı, yakılması zorunlu ise gece yatarken mutlaka tam olarak söndürülmelidir. Soba borularının birbiriyle birleştirilmesinde hava ve baca gazı sızdırmazlığı sağlanmalı. Sobanın bulunduğu yer sürekli havalandırılmalı, bacalar standartlara uygun ve yalıtımlı olmalı, düzenli olarak temizlenmelidir. Dumanın geri tepmesini önlemek için bacaların en üst noktasının çatının en üst noktasından bir metre daha yüksekte olması sağlanmalı ve baca şapkası mutlaka takılmalı, binaların yangından korunması yönündeki mevzuat hükümlerine uyulmasına özen gösterilmelidir."
ŞOFBEN KULLANIRKEN...
İl Sağlık Müdürü Dr. Güner, şofben kullanımında dikkat edilmesi gerekenlerin başında cihazın kalite ve garanti belgelerine dikkat edilmesini saydı.
Güner şöyle devam etti:
"Şofben mutlaka bacaya bağlanmalı, baca bağlantısı olmayan şofben asla çalıştırılmamalı. Şofbenin monte edileceği mekan yeterli büyüklükte olmalı, şofben mümkünse banyo yerine balkona veya başka bir havadar mekana takılmalıdır. Şofbenin montajı mutlaka yetkili servis tarafından yapılmalıdır. Şofben zehirlenmeleri genellikle gaz kaçaklarından değil, yeterli havalandırma yapılmayan yerlerde yetersiz hava ve yetersiz yanma sonucunda oksijen oranının düşmesi ve karbonmonoksit oranının yükselmesiyle gerçekleştiği için şofbenin kullanıldığı yere sürekli temiz hava girmesi sağlanmalıdır. Bacalar yatak odalarından, merdiven sahanlığından, bina girişlerinden, havalandırma boşluklarından, çatı arasından, banyo ve tuvaletten geçirilmemelidir.
Konutlarda gaz kaçaklarına karşı uygun yerde dedektör bulundurulmalıdır. Şofbende gaz kaçağı hissedildiğinde, öncelikle gaz vanası ve tüp dedantörü kapatılmalı, elektrik düğmeleri açılmamalı, açıksa hemen kapatılmalı, kibrit-çakmak gibi alev ve kıvılcım çıkartabilecek hiçbir işlem yapılmamalı, pencereler karşılıklı açılarak ortam havalandırılmalı, hızla gaz şirketi yetkilisi veya şofben servisi aranmalıdır."
LODOS SÜRESİNCE BUNLARA DİKKAT...
Güner, lodos süresince dikkat edilmesi gerekenleri ise şöyle sıraladı:
"Lodos esintisinin etkili olduğu süre boyunca gerekmedikçe soba yakılmamalıdır. Yanmakta olan soba yatmadan önce mutlak surette söndürülmelidir. Bina yanlarında veya çatı saçak altlarında yürümemeye veya durmamaya özen gösterilmelidir. Kopan, sarkan ve yere düşen elektrik hatlarına ve kablolarına yaklaşmayınız ve bu gibi durumları 186 no'lu telefondan Elektrik Arıza Servisine bildirilmelidir. Çökme ve yangın tehlikesinin bulunduğu durumlarda derhal 110 no'lu telefondan itfaiye servisi aranmalıdır. Ortaya çıkabilecek acil sağlık sorunlarında derhal 112 No'lu telefondan acil yardım servisi aranmalıdır. Doğalgaz Şebekesi ile ilgili ortaya çıkabilecek sorunlarda 187 no'lu telefondan doğalgaz arıza servisi aranmalıdır."
ZEHİRLENME BELİRTİLERİ...
Karbonmonoksit zehirlenmesi belirtilerinin baş ağrısı, bulantı, nefes darlığı, yığılma, baş dönmesi ve bilinç kaybı olduğunu ifade eden Güner, "Eğer karbonmonoksit zehirlenmesi geçirdiğinizi düşünüyorsanız hemen camları açın ve ortamın havalandırılmasını sağlayın. Hızla ortamdan uzaklaşın ve açık havaya çıkın. 112 Acil Yardım Servisini arayın" ifadelerini kullandı.
Haber : Ç Koç
ETİKETLER : Yazdır