95.yıl etkinliklerle kutlanacak...
95.yıl etkinliklerle kutlanacak...
Karadeniz Ereğli'de Cumhuriyetin Kuruluşunun 95. Yıldönümü ve Cumhuriyet Bayramı dolayısıyla etkinlikler düzenlenecek.
29 Ekim 1923'te gerçekleştirilen Türkiye Büyük Millet Meclisi oturumuyla
Mustafa Kemal'in hazırladığı anayasa değişikliği teklifiyle yüzyıllar boyu
Monarşi ile son on beş yıldır da meşrutiyetle yönetilen Türkiye Cumhuriyet
idaresine geçti.
"29 Ekim 1339 (1923) tarih ve 364 sayılı Teşkilât-ı
Esasîye Kanununun Bazı Mevaddının Tavzihan Tadiline Dair Kanun" ile 1921
Teşkilât-ı Esasîye Kanunu'nun altı maddesinde (1, 2, 4, 10, 11 ve 12. maddeler)
değişiklik yapılmış; birinci maddesi şu şekilde değiştiriliyordu:
"Hâkimiyet, bilâkaydü şart Milletindir. İdare usûlü
halkın mukadderatını bizzat ve bilfiil idare etmesi esasına müstenittir.
Türkiye Devletinin şekl-i Hükûmeti, Cumhuriyettir".
Cumhuriyetin ilanı, aynı zamanda Türk toplumunu
çağdaşlaştırmayı amaçlayan Türk Devrimi'nin bir parçasıdır; diğer yenileşme ve
reformların da önünü açan bir siyasal inkılap hareketi olarak kabul edilmiştir.
MUTLAKİYETTEN MEŞRUTİYETE
Osmanlı Devleti, 1878 ve 1908 yıllarında ilan edilen iki
meşrutiyet dönemi haricinde monarşiyle yönetilmişti. Osmanlı Devleti'nin
yıkılması ile sonuçlanan I. Dünya Savaşı'nın ardından Mustafa Kemal Paşa
önderliğinde başlatılan ulusal mücadelenin daha ilk yıllarından itibaren artık
yönetimde halk iradesinin egemen olacağı açıkça ilan edildi. Erzurum Kongresi'nin ardından 23 Temmuz 1919
tarihinde yayımlanan bildirinin 3. maddesindeki "Ulusal Kuvvetleri etken
ve ulusal iradeyi egemen kılmak esastır" kararı bu anlayışın bir
ifadesiydi.
İstanbul'un işgal edilip Mebusan Meclisi'nin dağıtılması
üzerine, "Büyük Millet Meclisi" adıyla 23 Nisan 1920'de Ankara'da yeni
meclis toplandı. Meclisin 20 Ocak
1921'de kabul ettiği ve bir anayasa niteliğinde olan Teşkilat-ı Esasiye Kanunu
adlı yasa ile egemenliğin Türk ulusuna ait olduğu ilan edildi. Saltanat
hükûmetinin kendini halâ Türk ulusunun temsilcisi saymasına karşı bir tepki
olarak meclis, 1 Kasım 1922'de aldığı kararla saltanatı kaldırdı.
CUMHURİYET İÇİN HAZIRLIKLAR
1 Kasım 1922'den itibaren artık saltanatın olmadığı ülke,
meclis hükümeti tarafından yönetiliyordu. Bu hükûmet sisteminde her bakan
meclis tarafından seçildiğinden uyumsuz kişilerin bir araya geldiği hükümet
biçimine yol açıyor, her bir bakanlık için uzun süren tartışmalar yaşanıyordu. Bunun üzerine Meclis Başkanı Mustafa Kemal, 25 Ekim
1923 akşamı hükümeti Çankaya'da topladı. Toplantıda, Vekiller Heyeti'nin istifa
etmesine ve yeni seçilecek Vekiller Heyeti'nde görev almamasına karar verildi.
Böylece ülkeyi Cumhuriyet rejiminin ilanına götürecek bir hükûmet bunalımı
oluşturuldu.
27 Ekim 1923'te Vekiller Heyeti'nin istifası TBMM'de
okunduktan sonra, yeni bir vekiller heyeti kurma yolunda çalışmalar başladı.
Muhalefetin yeni hükümet kurma çabasında bir sonuç alınamadı. 28 Ekim'de
Çankaya Köşkü'ndeki akşam yemeğinde İsmet Paşa, Fethi Bey, Kazım Paşa,
Kemalettin Sami Paşa, Halit Paşa, Rize mebusu Fuat ve Afyon mebusu Ruşen Eşref
Bey'i misafir olarak ağırlayan Mustafa Kemal Paşa, kabine bunalımından çıkma
yolu üzerine görüştü ve misafirlerine "yarın Cumhuriyet ilan
edeceğiz" dedi. Yemekten sonra Mustafa Kemal Paşa ve İsmet Paşa birlikte
kanun tasarısını hazırladı.
Mecliste 29 Ekim 1923 sabahı toplanan Halk Fırkası Grubu
kabine değişikliği için görüşmelere başladı. Görüşmelerin çıkmaza girmesi
üzerine Mustafa Kemal Paşa'nın meselenin halli için görevlendirilmesine karar
verildi. Mustafa Kemal, bir saat sonra kürsüye çıkarak anayasa değişikliği
teklifini sundu. Fırka toplantısında yapılan konuşmaların ardından teklifin
önce bütünü, sonra ayrı ayrı maddeleri okunarak oylandı. Kanun, birçok
konuşmacının "Yaşasın Cumhuriyet!" sesleriyle alkışlanan konuşmalarıyla
kabul edildi. Ardından cumhurbaşkanlığı seçimi yapıldı. 158 üyenin oybirliği
ile Ankara Milletvekili Gazi Mustafa Kemal cumhurbaşkanı seçildi.
Cumhuriyetin ilan edildiği 29 Ekim 1923'ün yıldönümü, 95
yıldır Cumhuriyet Bayramı olarak kutlanıyor.
ZONGULDAK'TA KUTLAMALAR...
Zonguldak'ta kutlamalar kapsamında Zonguldak Valisi Ahmet
Çınar, 29 Ekim 2018 günü saat 10.00'da
valilik makamında tebrikleri kabul edecek. Vali Çınar, yanında Garnizon Komutanı ve
Belediye Başkanı ile öğrenciler, teşekküller ve halkın bayramını kutlayacak.
Daha sonra İstiklal marşı söylenecek, bu esnada bayrak göndere çekilecek.
Zonguldak Valisi Ahmet Çınar, günün anlam ve önemine ilişkin
konuşma yapacak. İl Milli Eğitim Müdürlüğünce belirlenen öğrenciler tarafından
şiirler okunacak. Resim, şiir ve kompozisyon yarışmalarında dereceye giren
öğrencilere ödüllerinin verilmesinin ardından Hasat Halkoyunları derneği
tarafından folklor gösterileri sunulacak.
Törenin son bölümünde, Türk Muharip Gaziler Derneği
Zonguldak Şubesi, bütün okullar, TTK Madencilik Grubu, Sporcu ekibi, Meslek
Teşekkülleri, Sivil Toplum Kuruluşları, İl Emniyet Müdürlüğü, İl Jandarma
Komutanlığı, Zonguldak Belediye Başkanlığı, Orman Bölge Müdürlüğü personeli ile
Asker, Resmi ve Sivil araçlar tören geçişi gerçekleştirecek.
KARADENİZ EREĞLİ'DE KUTLAMA PROGRAMI
Karadeniz Ereğli'de Cumhuriyet Bayramı kutlamaları
kapsamında 28 Ekim Pazar Günü 13.00'te Atatürk Anıtı'na çelenk sunma programı
ile başlıyor.
29 Ekim günü kutlamalar kapsamında sabah 09.30'da Karadeniz Ereğli Kaymakamı
İsmail Çorumluoğlu kaymakamlık makamında tebrikleri kabul edecek.
Kutlama programı aynı gün saat 10.00'da başlayacak. İlçe
Kaymakamı İsmail Çorumluoğlu, Bölge ve Garnizon Komutanı ve Belediye Başkanı
eşliğinde öğrencilerin ve halkın bayramını kutlayacak. Ereğli Kaymakamı
Çorumluoğlu, İstiklal Marşı'nın okunmasının ardından günün anlam ve önemine
ilişkin konuşmasını yapacak.
Şiir ve kompozisyonların okunması, Halk oyunları gösterisi
ve ödül töreninin ardından ilçedeki okullara bağlı öğrenci grupları ile çeşitli
kurumların temsilcileri ile askeri birlikler tören geçişi gerçekleştirilecek.
Aynı gün 12.00'de Atatürk Kültür Merkezinde Cumhuriyet ve
Atatürk konulu resim sergisi izleyicilerin beğenisine sunulacak.
29 Ekim günü ayrıca 18.30'da Fener alayı düzenlenecek.
Katılımcılar fener alayı kapsamında Bağlık Karakolu önünden Atatürk Anıtı'na
kadar yürüyecek.
30 Ekim Salı Günü 10.30'da ise Bülent Ecevit Üniversitesi
Ereğli Eğitim Fakültesi Konferans Salonunda ise Tarih Bölümü
Akademisyenlerinden Dr. Yücel Namal, "Cumhuriyet Kazanımları" konulu konferans
verecek.
Haber : H Aksakal